Một trong những bài học đầu tiên mà tôi ấn tượng nhất là từ giáo viên mỹ thuật của mình. Đó là hơn 20 năm trước, trong một chuyến đi đáng nhớ đến London. Chuyến đi mang lại cho tôi nhiều trải nghiệm giúp tôi đúc kết được những bài học quý giá. Tôi muốn chia sẻ nó cho bất cứ ai cần hiểu rõ hơn về nghệ thuật và cách thưởng thức tác phẩm hội hoạ đúng điệu.
Ngồi xuống và cảm nhận
Giáo viên đã đề nghị tôi ngồi xuống một cái ghế khi đứng trước một bức tranh của Mark Rothoko. Cô nói “Đằng kia có một băng ghế dài. Tại sao em lại không ngồi để xem một cách thoải mái?” và tôi ngồi xuống băng ghế, bắt đầu nhìn bức tranh. Giáo viên của tôi nói “Cô muốn em thưởng thức bức tranh này miễn là em có thể kiểm soát suy nghĩ của mình. Hãy ở lại đây ít nhất nửa giờ và xem những gì xảy ra.”
Và tôi đã thực hiện những gì cô giáo bảo. Tôi nhìn chăm chăm vào bức tranh cho đến khi chán, sau đó lại nhìn chăm chăm vào nó lâu hơn. Bức tranh trước mặt tôi lúc ấy chẳng có ý nghĩa gì, nhưng sau một lúc, điều tuyệt vời đã xảy ra: tôi trở nên say mê. Màu sắc của bức tranh (các dải màu vàng, đỏ và cam) trở nên sống động kì diệu, những dải màu đang nhảy múa. Tôi thấy màu sắc sống dậy, như thể các lớp sơn đang trò chuyện với tôi. Bức tranh dường như trở nên sinh động; có lẽ Mark Rothko là một thiên tài hoặc có lẽ tôi đã bị hoa mắt. Tôi không quan tâm tại sao lại như vậy, chỉ cảm thấy biết ơn giáo viên đã cho tôi một bài học thế nào là xem tranh đúng nghĩa, không như trước đây, tôi chỉ nhìn thoáng qua vài giây, chẳng có ý nghĩa gì.
Đừng phụ thuộc vào các bảng thông tin tác phẩm
Đã vô số lần tôi nghe nhiều người nói rằng họ “không biết gì về nghệ thuật”, vì họ không biết xem tác phẩm nào trước trong một phòng trưng bày nghệ thuật khi không có hướng dẫn. Họ có xu hướng đi thẳng theo các bảng thông tin nhỏ trên tường bên cạnh tác phẩm và cố gắng nắm bắt một-thứ-gì-đó không thể nắm bắt được.
Chiêm ngưỡng nghệ thuật cũng giống như với bất kỳ loại nghiên cứu học thuật khác. Ngay cả khi bạn không biết bắt đầu từ đâu, chỉ cần nhìn vào một bức tranh, chúng sẽ cho bạn biết rất nhiều giá trị nghệ thuật. Lý do thật đơn giản: Hầu hết các tác phẩm nghệ thuật được tạo ra để đáp ứng nhu cầu thưởng thức trực quan cho mọi người. Các nghệ sĩ làm việc ở cấp độ này thường tìm kiếm những gì khiến họ cảm thấy “đúng” và khiến người xem cũng cảm nhận được ý nghĩa tác phẩm mình muốn truyền đạt.
Cố gắng không quá phụ thuộc vào các bảng chú thích thông tin; thay vào đó hãy dừng chân trước một tác phẩm và chiêm ngưỡng trong vài phút.
Phân tích bố cục tác phẩm
Tất cả các tác phẩm nghệ thuật đều có một bố cục nhất định, đó là cách sắp xếp, hướng hoặc sự hài hòa của các chi tiết. Hầu hết các tác phẩm nghệ thuật có sự cân bằng trong thành phần của nó; đôi khi một số nghệ sĩ cố tình thay đổi bố cục khiến chúng bất đối xứng.
Suy luận về những cảm xúc và ý nghĩa mà tác phẩm nghệ thuật muốn mang đến cho chúng ta là cách tuyệt vời để làm quen với chúng.
Như tác phẩm Assumption of the Virgin (1516–18) của Titian, bức tranh được đặt ở Basilica di Santa Maria Gloriosa dei Frari – phòng trưng bày đầu tiên của Titian ở Venice. Đây thực sự là một kiệt tác của họa sĩ.
Đầu tiên và quan trọng nhất, bức tranh được chia thành ba phần, đại diện cho các cõi trần gian và thiên đàng; ở giữa là Đức Trinh Nữ Maria đang đứng trên đám mây và được đưa lên thiên đàng. Ngoài ra, Titian đã sử dụng nhiều kĩ thuật để tạo ra cảm giác liền mạch và đồng điệu.
Titian sử dụng tư thế của nhân vật để tạo bố cục, các góc của cánh tay và khuôn mặt, cũng như ánh sáng và bóng tối để mang đến năng lượng và hoa văn cho bức tranh.
Chỉ cần nhìn vào hai người đàn ông mặc áo choàng đỏ nổi bật ở dưới cùng của bức tranh, tạo thành hai cạnh của một hình tam giác, với đỉnh tam giác là chiếc váy đỏ của Đức Trinh Nữ Maria. Bằng cách sử dụng dạng hình học này, Titian không chỉ giúp mắt người xem chuyển lên theo hướng của Đức Trinh Nữ Maria mà còn vừa mang ý nghĩa về sự thăng thiên vừa mang đến cấu trúc đối xứng.
Suy đoán
- Một cách để không bị phụ thuộc vào các bảng thông tin tác phẩm trên tường là cho phép bản thân có thời gian suy đoán ý nghĩa tác phẩm.
- Dưới đây là ba điều để thực hiện:
- 1. Ước tính thời kỳ lịch sử tác phẩm được thực hiện,
- 2.Tự hỏi tại sao tác phẩm có kích thước và hình dạng như vậy
- 3. Thử đoán xem nghệ sĩ đang cố gắng thể hiện điều.
Đôi khi các tác phẩm nghệ thuật không có ý nghĩa gì cả, chỉ là ngẫu hứng của họa sĩ và đôi khi chúng có nhiều hàm ý đặc biệt. Dù sao đi nữa thì các hoạ sĩ cũng đã cố gắng, tỉ mỉ từng chi tiết để mang đến cho bạn những tác phẩm tuyệt vời.
Thao Lee theo Christopher P Jones/Medium
